Σύμφωνα με το DSM-5 (Σύστημα Ταξινόμησης της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας για τις ψυχιατρικές διαταραχές ) οι Διαταραχές πρόσληψης τροφής είναι η Ψυχογενής Ανορεξία, η Ψυχογενής Βουλιμία και η Διαταραχή Επεισοδιακής ή Συναισθηματικής Υπερφαγίας .
Σήμερα αποφάσισα να ασχοληθούμε να μάθουμε κάποιες παραπάνω πληροφορίες σχετικά με την Διαταραχή Επεισοδιακής ή Συναισθηματική Υπερφαγίας καθώς εκδηλώνεται 1.5 φορά πιο συχνά στις γυναίκες από ότι στους άντρες και συνδέεται έντονα η κατανάλωση φαγητού με την κάλυψη συναισθηματικών αναγκών και όχι για την κάλυψη της φυσιολογικής βιολογικής πείνας. Μερικά από τα συμπτώματα της συναισθηματικής υπεργαφίας είναι η:
Ανεξέλεγκτη κατανάλωση φαγητού, χωρίς αίσθημα κορεσμού ή ικανότητα ελέγχου της ποσότητας. Τα επεισόδια είναι κρυφά και το άτομο αισθάνεται μεγάλη ντροπή. Οι τροφές που επιλέγονται είναι πλούσιες σε υδατάνθρακες, ζάχαρη και λιπαρά και χαμηλές σε ποσότητα ιχνοστοιχείων και βιταμινών.
Η τροφή ΔΕΝ λαμβάνεται για την ικανοποίηση της φυσιολογικής Βιολογικής πείνας όπως αναφέραμε ήδη, αλλά για την κάλυψη συναισθηματικών αναγκών που δεν καλύπτονται με τους καταλληλότερους τρόπους .
Φαίνεται ότι η κάλυψη της τροφής για συναισθηματικούς λόγους εξ’ού και τα υπερφαγικά επεισόδια συνδέεται θετικά με την εμπειρία άσχημων γεγονότων ζωής, ιδιαίτερα με το χρόνο πριν την έναρξη και την ανάπτυξη της διαταραχής, όπως σωματική κακοποίηση, αντιλαμβανόμενο κίνδυνο για σωματική κακοποίηση, άγχος και κριτική για τη σωματική εικόνα. Άλλοι παράγοντες κινδύνου μπορεί να είναι επικριτικά σχόλια για το βάρος σώματος, χαμηλή αυτοεκτίμηση, παχυσαρκία στη παιδική ηλικία.
Μια συχνή και επίπονη ερώτηση που μπορεί να υπάρχει σε άτομο υπερφαγικό και να μένει αναπάντητη είναι: Γιατί δεν έχω τον έλεγχο; Γιατί το κάνω αυτό;
Και η απάντηση είναι ότι συμβαίνει συχνά η κατανάλωση φαγητού να συνδέεται με τα συναισθήματα μας. Τρώμε για να «αντιμετωπίσουμε» το άγχος και τη νευρικότητα ή να καταπνίξουμε τη στεναχώρια ή για να γιορτάσουμε, όταν είμαστε χαρούμενοι. Άλλες φορές, τρώμε από ανία ή θυμό, καθώς και λόγω χαμηλής αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης. Η πρόσληψη τροφής, σε απάντηση των διαφόρων ψυχολογικών καταστάσεων, ονομάζεται συναισθηματικό φαγητό και αν δεν το αναγνωρίσουμε στα επεισόδια υπερφαγίας που μπορεί να έχουμε τότε δεν θα μπορέσουμε να το διαχειριστούμε μετέπειτα. Κάποια από τα παρακάτω κριτήρια μπορεί να σας βοηθήσουν να αναγνωρίσετε τα υπερφαγικά επεισόδια που μπορεί να έχουμε κατά καιρούς:
Το να τρώει το άτομο πολύ πιο γρήγορα από το κανονικό.
Το να τρώει το άτομο μέχρι να αισθανθεί άβολα γεμάτο.
Το να τρώει το άτομο μεγάλες ποσότητες τροφής όταν δεν αισθάνεται πεινασμένο.
Το να τρώει το άτομο μόνο του, επειδή αισθάνεται ντροπιασμένο από το πόσο τρώει.
Αίσθημα αηδίας με τον εαυτό του, κατάθλιψη ή αίσθημα μεγάλης ενοχής μετά
Πως η αλλαγή της αρνητικής σκέψης μας βοηθά να διαχειριστούμε το βάρος μας;
Η απάντηση είναι σαν 1ο βήμα Τα (3 Σίγμα ): Σκέψη- Συναίσθημα – Συμπεριφορά
• Η συμπεριφορά μας επηρεάζεται από το πως νιώθουμε. Για να αλλάξει αυτό που νιώθουμε χρειάζεται να αλλάξει ο τρόπος που σκεφτόμαστε.
• Το να τρώω πολύ ή λιγότερο (Συμπεριφορά) επηρεάζεται από το πως νιώθω (πίεση, θυμός, άγχος, απογοήτευση, μοναξιά – Συναίσθημα) όπου το πως νιώθω επηρεάζεται από το πως σκέφτομαι (π.χ. Δεν με πήρε τηλέφωνο να βγούμε/ Είμαι μόνη μου, δεν θα βρω ποτέ σύντροφο - Σκέψη)
Έτσι όταν Λέμε στον εαυτό μας: Οκ, έχω φάει το φαγητό που υπολόγιζα για γεύμα και πεινάω ακόμα...Αλλά δεν πειράζει...Αλλάζω σιγά σιγά και τον τρόπο έλεγχου και αυτορρύθμισης του οργανισμού μου απέναντι στο φαγητό και κατ’ επέκταση και στα συναισθήματα που συνδέονται με αυτό. Ή μπορώ επίσης να πω στον εαυτό μου: Οκ, πεινάω, δεν έγινε κάτι τρομερό, θα φάω και πάλι σε 2ή 3 ώρες, ανάλογα με το πότε έχω προγραμματίσει το επόμενο γεύμα μου Ή μπορούμε να πούμε: Δεν πεινάω, απλά θέλω να φάω περισσότερο...
Σαν 2ο Βήμα μπορείς να:
• Ενθαρρύνεις τον εαυτό σου, καθώς η κακή διαχείριση βάρους συχνά οδηγεί σε άσχημη αυτοκριτική. "Πως είσαι έτσι; Κανείς δεν θα σε θέλει!" ή Πολλές φορές ακόμη εστιάζουμε σε όσα κάνουμε λάθος. Π.χ. Δεν μου αξίζει να είμαι καλή με τον εαυτό μου, κοίτα πως είμαι. Π.χ. Μέχρι να χάσω βάρος δεν θα πω στον εαυτό μου τίποτα καλό.
Σαν 3ο Βήμα :
• Μάθε να κάθεσαι όταν τρως το οτιδήποτε . Όταν τρώμε χρειάζεται οπωσδήποτε να καθόμαστε ακόμη και αν πρόκειται για μια μπουκιά. Ο λόγος είναι ότι πρέπει κάθε τι που βάζουμε στο στόμα μας να το συνειδητοποιούμε. Όταν το παρατηρούμε πλήρως θα αποφύγουμε να πούμε στον εαυτό μας "Ακόμα πεινάω...θέλω κι άλλο.
Σαν 4ο Βήμα:
• Μαθαίνω να τρώω με αργό ρυθμό .Υπάρχουν 2 βασικοί λόγοι που είναι σημαντικό να τρώμε με αργό ρυθμό παρατηρώντας τι τρώμε: Πρώτον όταν τρώμε αργά, ο εγκέφαλος προλαβαίνει να νιώσει ότι έχουμε χορτάσει (20' λεπτά αίσθημα κορεσμού). Και δεύτερον όταν παρατηρούμε και απολαμβάνουμε κάθε μπουκιά νιώθουμε περισσότερο ικανοποιημένοι όταν τελειώνει το φαγητό.
Μαστραντωνάκη Αθηνά
Ψυχολόγος
Στρατηγού Παναγοπούλου 2, Αρόη
Τηλ: 2610270597
e-mail: kinitrologoukaipsixis@yahoo.com
website: kinitrologoukaipsixis.gr
Comments